Priča o Anđi Petrović

Apstrakt

Anđa Petrović (1889–1914) bila je ćerka Mite Petrovića i rođena sestra Nadežde i Rastka Petrovića, kao i violinistkinje i slikarke Ljubice Luković, te pesnikinja Drage Petrović i Milice Mišković. Ostala je zapamćena po svojoj čuvenoj prepisci s Lavom Tolstojem na temu austrougarske aneksije Bosne i Hercegovine. U toj prepisci, Anđa se pokazala kao velika rodoljupka, koja je verovala da se sloboda može osvojiti samo ratom, i to uz pomoć velikih i moćnih saveznika kakva je Rusija. Prema tome, preuzela je na sebe ulogu i diplomatkinje, ne dozvolivši da je Tolstojev pacifizam i idealizam navedu na rezignaciju. Iako se ruski pisac oglušio na njene molbe za širenje svesti o nepravdi koja se činila nad srpskim narodom, nepobitan je trag koji je ostavila na njega navevši ga da napiše traktat na temu srpskog pitanja. Za sobom je ostavila jedan objavljen i nekoliko neobjavljenih rukopisa, koji su tema ovog rada. Radovi su joj esejskog, istoriografskog i književnog karaktera. Osnovna tematika koju obrađuje jesu žene u srpskoj istoriji, te se tako za glavnu crtu njenih dela mogu uzeti patriotizam i feminizam. Od porodičnih i ljubavnih afera u porodici kneza Miloša Obrenovića, s fokusom na odnos kneginje Ljubice i kneževih ljubavnica Petrije i Jelenke, preko javnih govora i eseja na temu književnosti i ženske emancipacije, do priče o nostalgiji za zavičajem, Anđino stvaralaštvo je, iako parcijalno očuvano i nedovršeno, u svojoj suštini tematski i stilski integralno. O delima koja nisu sačuvana moguće je saznati iz malobrojnih novinskih tekstova posvećenih ovoj autorki. Cilj rada je analiza njenog književnog stvaralaštva kao i istraživanje intertekstualnosti u njemu. Zahvaljujući njenim beleškama s predavanja iz uporedne književnosti, mogu se rekonstruisati uticaji na njeno delo. Naročitu pažnju je posvećivala analizi Šekspirove drame Antonije i Kleopatra, te je moguće uočiti vezu u Anđinoj obradi lika kneginje Ljubice.