DEVOJKA I VODA – o dinamici odnosa žene i prirode

Apstrakt

U radu se razmatra modelovanje odnosa između devojke i vode u različitim motivima usmenih lirskih pesama, načini na koji same žene koje te pesme pevaju vide sebe u svetu i kako se žena u tradicijskoj kulturi pozicionira u odnosu na opoziciju priroda/kultura. Ukazuje se na ambivalentnost pomenutog odnosa. Budući da pesme modeluju vodu kao devojčin prostor, ali i kao prostor gde je ona ugrožena, pokazuje je pozicija žene između prirode i kulture. Devojke u lirskim pesmama vladaju plodonosnim, stvaralačkim i lekovitim moćima vode, one su gospodarice vodene stihije i slobodno se kreću u akvatičkom pejzažu, ali su u dodiru s vodom i ugrožene i u njoj se utapaju. Ista dvostrukost uočava se i kada se posmatra odnos lirskih pesama s motivima devojke i vode prema patrijarhalnom poretku – one ga mogu potvrđivati ili ga mogu preispitivati.