Svedoci ili učesnici? Memoari britanskih i francuskih bolničarki

Apstrakt

Bolničarke su imale dvojaku ulogu tokom Prvog svetskog rata. S jedne strane, one su bile svedoci ratnih iskustava muškaraca i predstavljale su vezu između doma i fronta, tako što su, na primer, pisale pisma rodbini. S druge strane, one su bile aktivne učesnice jer su pružale negu i bile bliže frontu nego većina pripadnica njihovog pola, što je ponekad stvaralo nejasnu granicu između muškog (borca) i ženskog (civila). Složen odnos između pasivnih svedoka i aktivnih učesnika bolničarke su često izražavale u svojim spisima. U ovom radu razmotrena su dela koja su nastala tokom i posle rata u Francuskoj i Velikoj Britaniji. Fokus je na narativnim tehnikama koje su koristile bolničarke kako bi prenele svoja iskustva, kao i na nekim ključnim temama koje se javljaju u njihovim memoarima. U radu se suprotstavljaju i porede narativi nastali tokom i posle rata. Pokazalo se da dela nastala tokom rata često svedoče o teškoćama koje su njihove autorke imale da pronađu formu i glas koji bi odgovarali novom kontekstu u kojem su se našle, dok je u posleratnim delima izražena tendencija ka uklapanju ovog iskustva u postojeće modele književnog stvaralaštva. Međutim, u obema vrstama memoara moguće je uočiti napetost između posmatrača i učesnika – želju da se deluje kao kanal kroz koji bi muško iskustvo moglo biti izraženo, ali i da se, istovremeno, omogući da se čuje glas žena mobilisanih u „aktivnoj službi“.