Modernost u životu i delima Jelisavete Načić

Apstrakt

U fokusu ovog rada su moderna subjektivnost i moderan odnos prema svetu Jelisavete Načić (1878–1955), prve žene arhitekte školovane u Srbiji, na kojima ona gradi egzistenciju i individualnost u društvu Srbije 19. veka. Srbija tada tek počinje da se modernizuje i, pod pritiskom vremena, menja postojeće vrednosti. U nemirnim vremenima promena vladara, dinastija, ideologija, države, patrijarhalnog društva i stereotipa odnosa među polovima, samosvest o stvaralačkim potencijalima, lično i profesionalno iskustvo Jelisavete Načić nisu česta pojava među ženama. Oslobođena brojnih ženi tradicionalno zadatih okvira, zakoračila je u svet „ljudi“ u kome se ostvaruje kao aktivan stvaralac zdanja kojima je ušla u istoriju arhitekture. Drugo težište ovog rada je razmatranje reakcija profesionalnih krugova, javnosti i srpske štampe na život i rad Jelisavete Načić. Rad je potkrepljen fotografijama nekih od njenih brojnih arhitektonskih ostvarenja. Time je potvrđena teza da se arhitektonska dela mogu čitati kao narativi jer poseduju kapacitet transponovanja tradicije u druge epohe – mogu da inspirišu dok svedoče o vremenu svoga nastanka, društvenim kretanjima i vremenu koje je usledilo, podjednako kao što su svedočanstva o svojim stvaraocima.